ADVERTISEMENT
ADVERTISEMENT
સીમા-યુદ્ધો
-
વિશેષ સંવાદદાતા - Sun, 30, Nov 2025
- 03:36 EST
- 5
પ્રતીકાત્મક તસ્વીર / Gemini AI-generated
ભારતીય મૂળના અમેરિકી નાગરિક અધિકાર વકીલ અનુજ દીક્ષિતે સધર્ન કેલિફોર્નિયામાંથી કોંગ્રેસની ચૂંટણી લડવાનું છોડી દીધું છે. આ ઘટના બતાવે છે કે ચૂંટણી વિસ્તારોની ફરીથી રચના (રીડિસ્ટ્રિક્ટિંગ) અને તેનું વધુ વિવાદાસ્પદ સ્વરૂપ જેરીમેન્ડરિંગ મતદાતાઓ મતદાન કરે તે પહેલાં જ અમેરિકી ચૂંટણીઓનું સ્વરૂપ કેવી રીતે બદલી શકે છે.
શરૂઆતમાં અનુજ દીક્ષિતે કેલિફોર્નિયાના ૪૧મા જિલ્લામાંથી રિપબ્લિકન સાંસદ કેન કાલ્વર્ટને પડકારવાની યોજના બનાવી હતી. પરંતુ મતદારોએ પ્રપોઝિશન ૫૦ને મંજૂરી આપી, જેના કારણે રાજ્ય વિધાનમંડળને કોંગ્રેસના નકશાઓ ફરી દોરવાનો અધિકાર મળ્યો. આની અસર એ થઈ કે દીક્ષિતનો મુખ્ય વિસ્તાર નવા જિલ્લામાં ખસેડાઈ ગયો, જ્યાં હાલ રિપબ્લિકન ડેરેલ ઇસ્સા સાંસદ છે. નવા વિસ્તારના મતદારોની રાજકીય વિચારસરણી જુદી હોવાથી અને ડેમોક્રેટિક ઉમેદવારોની ભીડ પહેલેથી જ હોવાથી અનુજ દીક્ષિતે ચૂંટણીમાંથી ખસી જવાનો નિર્ણય લીધો.
આ ઘટના અમેરિકામાં ચાલી રહેલા વ્યાપક વિવાદને પ્રકાશમાં લાવે છે કે રાજકીય સીમાઓ કોણ નક્કી કરે અને તેનો લાભ કોને મળે. પ્રપોઝિશન ૫૦ને રિપબ્લિકન પક્ષના જેરીમેન્ડરિંગનો જવાબ ગણાવીને પસાર કરવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ કેલિફોર્નિયામાં તેની તાત્કાલિક અસર ડેમોક્રેટ પક્ષની તરફેણમાં જોવા મળી. નવા નકશાથી રાજ્યમાં રિપબ્લિકન પક્ષની મોટા ભાગની બેઠકો ખતમ થઈ શકે તેમ હતી. આની સામે અમેરિકી ન્યાય વિભાગે દાવો કર્યો કે નવી સીમાઓમાં જાતિને પક્ષના લાભ માટે પ્રોક્સી તરીકે વાપરવામાં આવી છે.
દેશભરમાં બંને પક્ષો ૨૦૨૬ની મધ્યસત્ર ચૂંટણી પહેલાં કોંગ્રેસ પર નિયંત્રણ મેળવવા આવા નકશા બનાવવાની રેલમછેલમાં છે.
સૌથી મોટી ચિંતા એ છે કે જ્યારે ચૂંટણીઓ “બનાવટી” લાગવા માંડે ત્યારે શું થશે? વધુને વધુ આક્રમક નકશા બનતાં સ્પર્ધાત્મક જિલ્લાઓની સંખ્યા ઘટી રહી છે. આનાથી રાજકારણીઓને ચોક્કસ સમુદાયોને નિશાન બનાવવાની છૂટ મળે છે, જ્યારે મતદાતાઓને લાગે છે કે તેઓ પ્રણાલીમાંથી બાકાત થઈ ગયા છે – જાણે રાજકારણીઓ પોતાના મતદારો પસંદ કરી રહ્યા હોય. આનાથી લોકશાહી પ્રતિષ્ઠાનો વિશ્વાસ ઘટે છે.
જોકે વર્તમાન સ્થિતિ એકમાત્ર વિકલ્પ નથી. સ્વતંત્ર રીડિસ્ટ્રિક્ટિંગ કમિશન, વધુ કડક ન્યાયિક દેખરેખ, પક્ષપાતી જેરીમેન્ડરિંગ પર રાષ્ટ્રીય પ્રતિબંધ તથા મલ્ટી-મેમ્બર જિલ્લા કે પ્રમાણસભર પ્રતિનિધિત્વ જેવી વૈકલ્પિક ચૂંટણી પદ્ધતિઓ અપનાવીને રાજકીય સ્વાર્થની અસર ઘટાડી શકાય છે.
અનુજ દીક્ષિતનો કેસ બતાવે છે કે દાવ પર શું છે. અમેરિકાને એવી ચૂંટણી વ્યવસ્થા બનાવવી પડશે જેમાં જીત નકશા નહીં, પરંતુ સ્પર્ધા નક્કી કરે.
Related
ADVERTISEMENT
ADVERTISEMENT
E Paper
Video
Comments
Start the conversation
Become a member of New India Abroad to start commenting.
Sign Up Now
Already have an account? Login