ADVERTISEMENT

ADVERTISEMENT

ਜਾਣੇ ਪਹਿਚਾਣੇ ਰਸਤੇ

ਹਰ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਪੁਰਾਣੀ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜਗਾਉਂਦੀ ਹੈ — “ਅਸੀਂ ਕੌਣ ਹਾਂ, ਕਿੱਥੇ ਦੇ ਹਾਂ, ਤੇ ਕਿੰਨੀ ਹੱਦ ਤੱਕ?”

ਪ੍ਰਤੀਕ ਤਸਵੀਰ / pexels

ਭਾਰਤੀ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦਾ ਮੌਸਮ ਸਮਾਪਤ ਹੋਣ ਨਾਲ, ਕਈ ਭਾਰਤੀ-ਅਮਰੀਕੀ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਲਾਨਾ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਘਰ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ ਹਨ — ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੂਟਕੇਸ ਮਠਿਆਈਆਂ, ਤੋਹਫ਼ਿਆਂ ਅਤੇ ਇਕ ਹੋਰ, ਘੱਟ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ: ਜੋ ਹੈ, ਆਪਣੇਪਣ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ। ਹਰ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਪੁਰਾਣੀ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜਗਾਉਂਦੀ ਹੈ — “ਅਸੀਂ ਕੌਣ ਹਾਂ, ਕਿੱਥੇ ਦੇ ਹਾਂ, ਤੇ ਕਿੰਨੀ ਹੱਦ ਤੱਕ?”

ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਇਹ ਗੱਲਬਾਤ ਵੱਖਰੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਭਾਰਤ, ਜਿਸਨੂੰ ਕਈ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਦਹਾਕਿਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਛੱਡ ਗਏ ਸਨ, ਹੁਣ ਨਾਟਕੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਹੁਣ ਕੋਈ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਜੋ ਆਪਣੇ ਡਾਇਸਪੋਰਾ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਜਾਂ ਪੈਸੇ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਇੱਕ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸੀ, ਡਿਜੀਟਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੁੜੀ ਹੋਈ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ-ਚਲਿਤ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਉਭਰਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਅਮਰੀਕੀ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਅਤੇ ਈਰਖਾ ਦੇ ਮਿਲੇ-ਜੁਲੇ ਭਾਵ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਦੇਖਦਾ, ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਇਹ ਸਮੀਕਰਨ ਉਲਟ ਗਿਆ ਹੈ।

ਫਿਰ ਵੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਦੂਰੀ ਬਰਕਰਾਰ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ, ਸਮਾਰਟਫੋਨਾਂ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਰਵਾਨਗੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਵਿਵਹਾਰ, ਲਿੰਗ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਰਵਾਇਤੀ ਉਮੀਦਾਂ ਅਜੇ ਵੀ ਡੂੰਘੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਨੌਜਵਾਨ ਭਾਰਤੀ-ਅਮਰੀਕੀ ਜਦੋਂ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕੁਝ ਅਣਦੱਸੇ ਨਿਯਮ ਅਜੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੁਭਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਹਿਜ਼ੇ, ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਚੋਣਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਪਚਾਪ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈਆਂ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਆਪਣੇ ਸਮਾਜਿਕ ਰਵੱਈਏ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਕਰ ਗਈ ਹੈ।

ਤਾਂ ਵੀ, ਇਹ ਫ਼ਰਕ ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਵਰਗਾ ਤਿੱਖਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਧਦੇ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨਾਲ ਡੂੰਘੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੇ ਦੋਹਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਵੱਖਰੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣਾ ਸਿਖਾਇਆ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤੀ-ਅਮਰੀਕੀ ਹੁਣ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ ਮਨਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਮੁਆਫ਼ੀ ਮੰਗੇ ਫਿਲਟਰ ਕੌਫੀ ਦਾ ਸੁਆਦ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਰੋਧਾਭਾਸ ਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ, ਹੁਣ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਕ ਸੋਹਣੀ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਨੌਜਵਾਨ ਭਾਰਤੀ-ਅਮਰੀਕੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੋ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲਟਕਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਦੂਜਾ ਪੱਛਮੀ। ਪਰ ਇਸ ਦੋਹਰੇ ਤਜਰਬੇ ਵਿੱਚ ਇਕ ਨਵੀਂ ਸੂਝ ਉੱਭਰ ਰਹੀ ਹੈ: ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਇਕਸਾਰ ਜਾਂ ਸ਼ੁੱਧ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਰਤਾਂ, ਵਿਰੋਧਾਂ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਦਾ ਜੋੜ ਹੈ। ਸੰਬੰਧ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਉਮੀਦ 'ਤੇ ਖਰਾ ਉਤਰਣ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਉਹ ਹਰ ਪਰਤ ਅਪਣਾਉਣ ਬਾਰੇ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਪੂਰਾ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।

Comments

Related