ADVERTISEMENT

ADVERTISEMENT

OECD દેશોમાં કાર્યરત ડોક્ટરો તથા નર્સોના મૂળ દેશોની યાદીમાં ભારત અગ્રેસર.

2020-21માં ભારતમાં જન્મેલા લગભગ 1 લાખ ડોક્ટર્સ અને 1.22 લાખ નર્સિસ ઓઇસીડી દેશોમાં કાર્યરત હતા, તાજેતરના અહેવાલમાં જણાવાયું છે.

પ્રતીકાત્મક તસ્વીર / Gemini AI Generated

OECDના ૨૦૨૫ના આંતરરાષ્ટ્રીય સ્થળાંતર અવલોકનની આવૃત્તિમાં આરોગ્ય વ્યવસાયીઓના આંતરરાષ્ટ્રીય સ્થળાંતર પરના વિશેષ પ્રકરણમાં જાણવા મળ્યું છે કે એશિયા OECD દેશોમાં આવતા ડોક્ટરોના મુખ્ય મૂળ વિસ્તાર છે, જેનો હિસ્સો આશરે ૪૦ ટકા અને નર્સોના કિસ્સામાં ૩૭ ટકા છે. આ અહેવાલ ઓઇસીડી દેશોમાં સ્થળાંતરના તાજા વિકાસ અને પરદેશીઓના શ્રમબજારમાં સમાવેશનું વિશ્લેષણ કરે છે.

OECD એટલે આર્થિક સહકાર અને વિકાસ સંગઠન, જે ૩૮ સભ્ય દેશોની આંતરસરકારી સંસ્થા છે જે લોકશાહી અને બજાર અર્થતંત્ર માટે પ્રતિબદ્ધ છે.

ડોક્ટરોના મુખ્ય મૂળ દેશોમાં ભારત, જર્મની અને ચીન છે, જ્યારે નર્સો માટે ફિલિપાઇન્સ, ભારત અને પોલેન્ડ ટોચના ત્રણ દેશો છે. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે WHOની આરોગ્ય કર્મચારી સહાય અને સુરક્ષા યાદીમાં સમાવિષ્ટ દેશોમાંથી આશરે ૮૯,૦૦૦ ડોક્ટરો અને ૨,૫૭,૦૦૦ નર્સો આવે છે, જે આ દેશોની નાજુક આરોગ્ય વ્યવસ્થા પર આંતરરાષ્ટ્રીય આરોગ્ય કર્મીઓની ગતિશીલતાની સંભવિત અસર અંગે ચિંતા ઊભી કરે છે.

૨૦૨૦-૨૧માં OECDમાં ૮,૩૦,૦૦૦થી વધુ વિદેશી જન્મેલા ડોક્ટરો અને ૧૭.૫ લાખ વિદેશી જન્મેલા નર્સો કાર્યરત હતા, જે અનુક્રમે આ વ્યવસાયોના કુલ કર્મચારીઓના ચાર ભાગના એક ભાગ અને છ ભાગના એક ભાગ જેટલા છે. ૨૦૨૧-૨૩માં વિદેશી તાલીમ પામેલા ડોક્ટરોની સંખ્યા ૬,૦૬,૦૦૦ (૧૮.૪ ટકા) અને નર્સોની ૭,૩૩,૦૦૦ (૮.૩ ટકા) હતી.

૨૦૨૦-૨૧માં ભારતમાં જન્મેલા લગભગ ૧ લાખ ડોક્ટરો ઓઇસીડીમાં કાર્યરત હતા. વિદેશી નર્સોમાં ફિલિપાઇન્સ સૌથી આગળ છે, જ્યાંથી લગભગ ૨.૮ લાખ નર્સો વિદેશમાં છે. ભારત બીજા ક્રમે છે, જ્યાંથી ૧,૨૨,૦૦૦ નર્સો છે.

આરોગ્ય ક્ષેત્રમાં આંતરરાષ્ટ્રીય ભરતીને સરળ બનાવવા સ્થળાંતર નીતિઓ વિકસી રહી છે, પરંતુ વિદેશી આરોગ્ય વ્યવસાયીઓના શ્રમબજારમાં સમાવેશ માટે માન્યતા અને લાઇસન્સિંગ હજુ મુખ્ય અવરોધો છે, એમ અહેવાલમાં જણાવાયું છે.

આયર્લેન્ડમાં ૨૦૨૩માં નર્સિંગ કર્મચારીઓના લગભગ ૫૨ ટકા વિદેશમાં તાલીમ પામેલા છે. આ અત્યધિક નિર્ભરતા ખાસ કરીને હોસ્પિટલોમાં ચાલુ કર્મચારી અછતને પ્રતિબિંબિત કરે છે. સતત કર્મચારી અંતરને દૂર કરવા આયર્લેન્ડની હેલ્થ સર્વિસ એક્ઝિક્યુટિવે ફિલિપાઇન્સ અને ભારત જેવા દેશોને લક્ષ્ય બનાવી આંતરરાષ્ટ્રીય ભરતી અભિયાનો ચલાવ્યા છે, જ્યાં આયર્લેન્ડમાં સ્થાપિત નર્સિંગ વિદેશી સમુદાયો છે.

યુનાઇટેડ કિંગડમે ૨૧ જુલાઈ ૨૦૨૨થી ભારત સાથે આરોગ્ય અને સામાજિક સંભાળ કર્મચારી ભરતી માટે સરકાર-થી-સરકાર કરાર સ્થાપિત કર્યો છે.

ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૪માં ડેનમાર્ક અને ભારતે ‘મોબિલિટી અને માઇગ્રેશન પાર્ટનરશિપ એગ્રીમેન્ટ’ પર હસ્તાક્ષર કર્યા, જેમાં ડેનિશ આરોગ્ય અને તબીબી સેવા ક્ષેત્રમાં લાયક ભારતીય વ્યવસાયીઓની ભરતીની સંભાવના તપાસવાનો અને દ્વિપક્ષીય સહકાર વિસ્તારવાનો ઉલ્લેખ છે.

તેવી જ રીતે બેલ્જિયમમાં ૨૦૨૧માં ખાનગી હિતધારકો દ્વારા શરૂ કરાયેલા ઓરોરા પ્રોજેક્ટમાં ફ્લેમિશ આરોગ્ય વ્યવસ્થા માટે ભારતીય નર્સોની ભરતી અને તાલીમ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત છે. ભરતીથી બેલ્જિયમમાં પ્રમાણિત નર્સ તરીકે લાયકાત મેળવવાનો માર્ગ આશરે બે વર્ષનો છે. તે કેરળમાં છ મહિનાના મફત તાલીમ કાર્યક્રમથી શરૂ થાય છે, જેમાં ડચ ભાષાનો બી૧ સ્તર સુધીનો તીવ્ર અભ્યાસક્રમ અને બેલ્જિયન વૃદ્ધ સંભાળ, માનસિક સંભાળ તથા આરોગ્ય મોડેલના પરિચયાત્મક પાઠનો સમાવેશ થાય છે.

ભારતમાં તાલીમ સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ કર્યા બાદ ઉમેદવારો બેલ્જિયમમાં એક વર્ષના તાલીમ કાર્યક્રમમાં જોડાય છે, જેમાં વધુ ભાષા શિક્ષણ અને આરોગ્ય સહાયક તરીકે વ્યવહારુ અનુભવનો સમાવેશ થાય છે. કાર્યક્રમ સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ કરનારને નોંધાયેલ નર્સની લાયકાત આપવામાં આવે છે.

Comments

Related