ADVERTISEMENT
ADVERTISEMENT
ਸਹਿਮਤ ਹੋਕੇ ਅਸਹਿਮਤ ਹੋਣਾ: ਕਿਉਂ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਰਣਨੀਤੀ ਭਾਰਤੀ ਪਰੰਪਰਾ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ
ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਭਾਈਵਾਲ ਜਾਂ ਗਾਹਕ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਅਤੇ ਉੱਭਰਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਦੇਖਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ
-
ਦਿਨੇਸ਼ ਸਾਸਤਰੀ - Thu, 18, Sep 2025
- 06:18 EDT
- 28
ਦਿਨੇਸ਼ ਸ਼ਾਸਤਰੀ, ਲਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਡਵਾਨੀ, ਪੀਵੀ ਨਰਸਿਮਹਾ ਰਾਓ, ਅਤੇ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨਾਲ। / Handout/Dinesh Sastry
ਭਾਰਤ, ਚੀਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਨੇੜਿਓਂ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਇੰਡੋ-ਪੈਸੀਫਿਕ ਰਣਨੀਤੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਭਾਈਵਾਲ ਜਾਂ ਗਾਹਕ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਅਤੇ ਉੱਭਰਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਦੇਖਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਹ ਪਹੁੰਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੀ.ਵੀ. ਨਰਸਿਮਹਾ ਰਾਓ ਨੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਸਮਝ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਸੀ - "ਸਹਿਮਤ ਤੋਂ ਅਸਹਿਮਤ"। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ 'ਤੇ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਦਾਅਵੇ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੀਨ ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਟਾਈਗਰ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਉੱਭਰਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ ਟੀਚਾ ਟਕਰਾਅ ਨਹੀਂ, ਤਰੱਕੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹੀ ਸੋਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਝਲਕਦੀ ਸੀ। ਵਾਜਪਾਈ ਅਤੇ ਨਰਸਿਮਹਾ ਰਾਓ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਵਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਦੀ ਅਸਲ ਚਿੰਤਾ ਰੋਟੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਸੀ, ਨਾ ਕਿ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਨੀਤੀ। ਉਸਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਜਾਇਜ਼ਤਾ, ਇਸਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀ, ਆਈਐਸਆਈ ਨੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਸ ਆਰਥਿਕ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਦਬਾਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ।
ਆਰਥਿਕ ਯਥਾਰਥਵਾਦ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਪਹਿਲਾ ਵੱਡਾ ਰੱਖਿਆ ਸੌਦਾ - ਥੈਲਸ-ਰੇਥੀਅਨ ਫਾਇਰਫਾਈਂਡਰ ਰਾਡਾਰ, ਜੋ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ - ਇਸੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਰੱਖਿਆ ਸੌਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੀ। ਅੱਜ, ਇਸ ਸਹਿਯੋਗ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਅਭਿਆਸ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਅਤੇ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਇਸ ਨੀਂਹ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇ। ਇਸ ਲਈ ਪੰਜ ਮੁੱਖ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ: ਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕਰਨਾ, ਏਆਈ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਰਗੀਆਂ ਉੱਨਤ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ 'ਤੇ ਭਾਈਵਾਲੀ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣਾ , ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਅਪਣਾਉਣਾ।
ਨਰਸਿਮਹਾ ਰਾਓ, ਵਾਜਪਾਈ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਨਵਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਦੀ ਸੋਚ ਇਸ ਸੱਚਾਈ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਰੋਟੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਤੋਂ ਪਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਰੋਟੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਭਾਈਵਾਲ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਚੀਨ ਦਾ ਹੱਥ ਉੱਪਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਲਈ ਇੱਕ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ, ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਭਾਈਵਾਲੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਹੈ।
Related
ADVERTISEMENT
ADVERTISEMENT
E Paper
Video
Comments
Start the conversation
Become a member of New India Abroad to start commenting.
Sign Up Now
Already have an account? Login