ADVERTISEMENTs
ભારતીય અર્થશાસ્ત્રી શ્રીનિવાસનનું 'હેન્ડબુક ઓફ ડેવલપમેન્ટ ઇકોનોમિક્સ'ની છઠ્ઠી આવૃત્તિ ટૂંક સમયમાં પ્રકાશિત થશે.
યેલ ખાતે તાજેતરમાં યોજાયેલી પરિષદે તેના ભારતીય સ્થાપકના કાર્યને આગળ ધપાવતા, છઠ્ઠા સંપુટની રાહ જુએ છે.
-
પ્રણાવી શર્મા - Sun, 21, Sep 2025
- 03:20 EDT
- 19
ભારતીય અર્થશાસ્ત્રી શ્રીનિવાસન / Yale
યેલ યુનિવર્સિટીએ 4-5 સપ્ટેમ્બર, 2025ના રોજ બે દિવસીય પરિષદનું આયોજન કર્યું હતું, જેમાં ‘હેન્ડબુક ઓફ ડેવલપમેન્ટ ઈકોનોમિક્સ’ની આગામી છઠ્ઠી આવૃત્તિ પર ચર્ચા થઈ. આ શ્રેણીની શરૂઆત 1988માં ભારતીય અર્થશાસ્ત્રી ટી. એન. શ્રીનિવાસન દ્વારા સહ-સંપાદનથી થઈ હતી. 2026માં પ્રકાશિત થનાર આ આવૃત્તિ યેલના પ્રોફેસરો રોહિણી પાંડે અને પિનેલોપી ગોલ્ડબર્ગ તેમજ પ્રિન્સટનના પાસ્કેલીન દુપાસ દ્વારા સંપાદિત થશે, જે શ્રીનિવાસનની ચાર દાયકા જૂની પરંપરાને આગળ ધપાવશે.
થિરુકોડિકાવલ નીલકંઠ શ્રીનિવાસન, જે ટી. એન. શ્રીનિવાસન તરીકે જાણીતા હતા, યેલ યુનિવર્સિટીમાં સેમ્યુઅલ સી. પાર્ક જુનિયર પ્રોફેસર ઓફ ઈકોનોમિક્સ હતા અને તેમણે અર્થશાસ્ત્ર વિભાગના અધ્યક્ષ તરીકે પણ સેવા આપી હતી. 50 વર્ષથી વધુ સમય સુધી આ ક્ષેત્રના અગ્રણી વિદ્વાન રહેલા શ્રીનિવાસને હેન્ડબુકની પ્રથમ ત્રણ આવૃત્તિઓનું સહ-સંપાદન કરી, તેને વિકાસ અર્થશાસ્ત્રનો મુખ્ય સંદર્ભ ગ્રંથ બનાવ્યો.
પરિષદમાં યોગદાનકર્તાઓએ છઠ્ઠી આવૃત્તિના પ્રકરણોના પ્રારંભિક ડ્રાફ્ટ રજૂ કર્યા, જેમાં આબોહવા પરિવર્તનથી લઈને કૃત્રિમ બુદ્ધિમત્તા (AI) અને તેની અસમાનતા તેમજ આર્થિક વૃદ્ધિ પરની અસરોનું પરીક્ષણ કરવામાં આવશે. ગોલ્ડબર્ગે યેલને જણાવ્યું કે આ નવી આવૃત્તિ બે મુખ્ય હકીકતો પર આધારિત છે. “હવે લગભગ દરેક અર્થશાસ્ત્રનું ઉપક્ષેત્ર વિકાસ સાથે જોડાયેલું છે,” તેમણે કહ્યું. તેમણે ઉમેર્યું કે ટેકનોલોજીકલ ફેરફારો, આબોહવા સંકટ અને ભૌગોલિક-રાજકીય ફેરબદલો “વિકાસશીલ દેશો પર ગંભીર અસરો કરી શકે છે.”
યેલના ઈકોનોમિક ગ્રોથ સેન્ટરના નિર્દેશક રોહિણી પાંડેએ જણાવ્યું કે હેન્ડબુક હંમેશાં વિકાસ અર્થશાસ્ત્રના નવા વળાંકોને ચિહ્નિત કરવાનું કામ કરે છે. “ગત પંદરથી વીસ વર્ષમાં આર્થિક વિકાસમાં ઘણો બદલાવ આવ્યો છે,” તેમણે યેલને કહ્યું. “આ હેન્ડબુકનો ઉદ્દેશ આર્થિક વૃદ્ધિ, અસમાનતા અને રાજકારણના બદલાતા સ્વરૂપ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી, વિકાસ નીતિઓ માટે તેનો અર્થ શું હોઈ શકે તેનું પરીક્ષણ કરવાનો છે.”
શ્રીનિવાસને પ્રથમ આવૃત્તિમાં દલીલ કરી હતી કે નીતિ સલાહ માટે સંપૂર્ણ મોડેલોની રાહ જોવી ન જોઈએ. “તે દરમિયાન, આંશિક વિશ્લેષણના વધુ મજબૂત તારણો નીતિ ઘડતરમાં ઉપયોગી થઈ શકે છે,” તેમણે ત્યારે લખ્યું હતું. આ રીતે સચોટતા અને નીતિની સુસંગતતા વચ્ચે સંતુલન જાળવવાનો અભિગમ શ્રેણીની ઓળખ બની ગયો.
હેન્ડબુક હવે પાંચ આવૃત્તિઓ સુધી વિસ્તરી છે, જે દરેક આ ક્ષેત્રના બદલાતા સ્વરૂપને પ્રતિબિંબિત કરે છે. પછીની આવૃત્તિઓએ રેન્ડમાઈઝ્ડ મૂલ્યાંકન, ઘરગથ્થુ ડેટા અને સંશોધનની વધતી નીતિલક્ષી દિશા પર ભાર મૂક્યો. છઠ્ઠી આવૃત્તિ આ પાયા પર આગળ વધશે, પરંતુ નીચલા અને મધ્યમ-આવક ધરાવતા દેશો માટે વૈશ્વિક પડકારો અને તેની અસરો પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે.
શ્રીનિવાસનના યોગદાનને યાદ કરીને અને નવી દિશાઓ નક્કી કરીને, આ શ્રેણી એ દર્શાવે છે કે કેવી રીતે ભારતમાં શિક્ષિત અને યેલ ખાતે ઘડાયેલા એક વિદ્વાને વિકાસ અર્થશાસ્ત્રને મુખ્ય પ્રવાહમાં લાવવામાં મદદ કરી. આગામી આવૃત્તિનો ઉદ્દેશ આ વારસાને નવી પેઢીના સંશોધકો સુધી વિસ્તારવાનો છે.
Related
ADVERTISEMENT
ADVERTISEMENT
ADVERTISEMENT
E Paper
ADVERTISEMENT
.jpg)
Video
Comments
Start the conversation
Become a member of New India Abroad to start commenting.
Sign Up Now
Already have an account? Login