ભારતીય મૂળના રસાયણશાસ્ત્રી દિવ્યા માથુરને નેશનલ સાયન્સ ફાઉન્ડેશન (NSF) દ્વારા ફેકલ્ટી અર્લી કેરિયર ડેવલપમેન્ટ (CAREER) એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. આ એવોર્ડ તેમના સિન્થેટિક ડીએનએ નેનોપાર્ટિકલ્સ પરના સંશોધન માટે આપવામાં આવ્યો છે, જેનો ઉદ્દેશ જીન થેરપીમાં સુધારો લાવવાનો છે.
દિવ્યા માથુર, જેઓ કેસ વેસ્ટર્ન રિઝર્વ યુનિવર્સિટીના કોલેજ ઓફ આર્ટ્સ એન્ડ સાયન્સમાં ફ્રેન્ક હોવોર્કા આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર ઓફ કેમિસ્ટ્રી તરીકે સેવા આપે છે, તેઓ આ વર્ષે આ યુનિવર્સિટીમાંથી આ એવોર્ડ મેળવનાર ત્રણ ફેકલ્ટી સભ્યોમાંના એક છે. આ ગ્રાન્ટ તેમના સ્ટ્રક્ચરલ ડીએનએ નેનોટેકનોલોજી પરના ચાલુ સંશોધનને સમર્થન આપે છે, જેમાં તેઓ પ્રોગ્રામેબલ ડીએનએ નેનોપાર્ટિકલ્સ વિકસાવી રહ્યા છે, જેનો ઉપયોગ ચોક્કસ કોષોમાં ઉપચારાત્મક જનીનો પહોંચાડવા માટે થઈ શકે. તેમનો અભિગમ અદ્યતન માઇક્રોસ્કોપી અને સિંગલ-સેલ ઇન્જેક્શનને જોડે છે, જેથી આ સિન્થેટિક ડીએનએ માળખાં જીવંત કોષોમાં પ્રવેશ્યા પછી કેવું વર્તન કરે છે તેનું નિરીક્ષણ કરી શકાય.
માથુરે જણાવ્યું, “આ નેનોપાર્ટિકલ્સ કોષની અંદર હોય ત્યારે કેવું વર્તન કરે છે, તે કોષની અંદરના પ્રોટીન સાથે કેવી રીતે સંક્રિયા કરે છે, તે અમને ખબર નથી. ઉપચારાત્મક ડિઝાઇન કેવી રીતે કરવી તે વિચારતા પહેલાં આપણે તેને મૂળભૂત રીતે સમજવું જોઈએ.”
તેઓ જે નેનોપાર્ટિકલ્સ વિકસાવી રહ્યા છે તે અત્યંત કસ્ટમાઇઝેબલ છે, જે ખામીયુક્ત જનીનોને બદલવા, કોષોને જરૂરી પ્રોટીન ઉત્પન્ન કરવા માટે સૂચના આપવા અથવા જનીનિક ઉત્પરિવર્તનોને સુધારવા માટે જનીનિક સામગ્રી વહન કરવા સક્ષમ છે. જોકે, તેમણે કહ્યું કે જીન થેરપીમાં મુખ્ય પડકાર યોગ્ય જનીનની ઓળખ કરવાનો નથી, પરંતુ તેને શરીરના ઇચ્છિત ભાગ સુધી અસરકારક રીતે પહોંચાડવાનો છે.
માથુરે જણાવ્યું, “લીવરમાં દવાઓ પહોંચાડવી સરળ છે, તેથી લીવર આધારિત ઉપચારો ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સમાં છે. આને શરીરના અન્ય ભાગોમાં રૂપાંતરિત કરવું મુશ્કેલ છે, જે અમને આ સંશોધન આગળ વધારવા પ્રેરે છે.” તેઓ એવી નેનોપાર્ટિકલ્સની કલ્પના કરે છે જેમાં ટાર્ગેટિંગ મિકેનિઝમ હોય—જેમ કે પેકેજ પરનો બારકોડ—જે તેમને ચોક્કસ કોષ પ્રકારો સુધી માર્ગદર્શન આપે.
આ CAREER એવોર્ડ માથુરના લેબ આધારિત સંશોધનને ટેકો આપવા ઉપરાંત, તેમના આઉટરીચ પ્રયાસોને પણ ભંડોળ પૂરું પાડશે, જેમાં હાઇસ્કૂલના વિદ્યાર્થીઓ માટે ઉનાળામાં રસાયણશાસ્ત્ર પ્રોજેક્ટ્સ અને મોલેક્યુલર સ્ટ્રક્ચર તથા સ્પેશિયલ ઓરિએન્ટેશન શીખવવા માટે મિક્સ્ડ-રિયાલિટી 3D મોડલ્સનો વિકાસ સામેલ છે.
આ વર્ષની શરૂઆતમાં, માથુરને યુનિવર્સિટીનો જોન એસ. ડાઇકહોફ એવોર્ડ ફોર એક્સેલન્સ ઇન ગ્રેજ્યુએટ મેન્ટોરિંગ મળ્યો હતો. તેમની લેબમાં અંડરગ્રેજ્યુએટ વિદ્યાર્થી સારા દેસાઈને વિજ્ઞાન અને ઇજનેરીમાં સંશોધન કારકિર્દીનો પીછો કરતા વિદ્યાર્થીઓ માટે રાષ્ટ્રીય સ્તરે પ્રતિષ્ઠિત બેરી ગોલ્ડવોટર સ્કોલરશિપ મળી હતી.
તેમની લેબ, માથુર નેનો લેબ, સિન્થેટિક ડીએનએને સ્કેફોલ્ડ તરીકે ઉપયોગ કરીને ઓર્ગેનિક અને ઇનઓર્ગેનિક સામગ્રીને નેનોસ્કેલ પર ચોક્કસ રીતે ગોઠવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે—જે તેમના ઓપ્ટિકલ, રાસાયણિક અને ઉપચારાત્મક ગુણધર્મોને આગળ વધારે છે.
માથુરે આયોવા સ્ટેટ યુનિવર્સિટીમાંથી બાયોઇન્ફોર્મેટિક્સ અને કમ્પ્યુટેશનલ બાયોલોજીમાં ડોક્ટરેટ (2016), દિલ્હી કોલેજ ઓફ એન્જિનિયરિંગમાંથી બાયોટેકનોલોજીમાં સ્નાતકની ડિગ્રી (2010) મેળવી છે અને વોશિંગ્ટન ડી.સી.માં યુ.એસ. નેવલ રિસર્ચ લેબ અને જ્યોર્જ મેસન યુનિવર્સિટીમાં પોસ્ટડોક્ટરલ સંશોધન પૂર્ણ કર્યું છે.
ADVERTISEMENT
ADVERTISEMENT
Comments
Start the conversation
Become a member of New India Abroad to start commenting.
Sign Up Now
Already have an account? Login